Nagroda i kara w wychowaniu dziecka przedszkolnego

W wychowaniu istnieją dwie płaszczyzny: nagroda i kara. Rodzice wielokrotnie zastanawiają się jak długo tolerować złe, denerwujące zachowanie swojego dziecka? Jak surowa ma być kara? Kiedy i jak chwalić?

Nagroda, pochwała – dzięki nim można dziecko znacznie skutecznie skierować na drogę właściwego zachowania.

Funkcje nagrody

• wzmacnia pozytywne postępowanie
• realizuje potrzebę uznania i sukcesu
• zachęca do podejmowania coraz trudniejszych zadań

Zasady skutecznych pochwał

• pochwała nie powinna zawierać w sobie żadnego elementu krytyki typu: („No widzisz? Dlaczego nie może tak być za każdym razem?)
• pochwała powinna być konkretna i opisowa (dorosły opisuje z uznaniem, co widzi lub czuje)
• pochwała powinna być proporcjonalna do włożonego przez dziecko wysiłku
• pożądane zachowania dziecka powinny być systematycznie chwalone

Rodzaje stosowanych nagród

• słowna aprobata postępowania dziecka
• uśmiech
• przytulenie
• wspólne atrakcyjne spędzenie czasu
• nagroda rzeczowa kojarzona przez dziecko z tym, za co ją otrzymało

 

Kara – jest efektem przekroczenia przez dziecko jasnych granic, reguł. Konieczne jest więc określenie obowiązujących stałych zasad. Karać można tylko za takie czyny i zachowania, które są stale uważane za naganne.

Funkcja kary

• ukazanie konsekwencji złych zachowań

 

Zasady skutecznych kar

• kara powinna być nieunikniona – stosowana regularnie, za każdym razem, gdy wystąpi niepożądane zachowanie
• kara powinna być ukierunkowana wyraźnie na dane zachowanie i być jego logiczną konsekwencją
• przed wymierzeniem kary powinno się wysłuchać wyjaśnień dziecka

 

Rodzaje skutecznych kar

• kara naturalna – naprawienie szkody
• jasne wyrażenie swojego smutku i zawodu, dezaprobaty dla zachowania dziecka
• czasowe odebranie przyznanego przywileju
• czasowe odsuniecie od ulubionych zabaw

 

Dlaczego klaps jest z zły?

• Uczy dziecko załatwiania spraw za pomocą przemocy
• Burzy szacunek dziecka do samego siebie
• Podważa autorytet rodzica
• Upomnienia słowne przestają być wystarczającym sygnałem do zaprzestania niepożądanego zachowania

 

 

Opracowała Wanda Czarnota